Τα κατοικίδια ζώα μας όπως οι σκύλοι, οι γάτες, τα κουνέλια, τα ινδικά χοιρίδια, τα πουλιά, τα ερπετά αλλά και τα υπόλοιπα ζώα όπως τα πρόβατα, τα άλογα και όλα τα άλλα είδη ζώων σε διάφορα σχήματα και μεγέθη, έχουν μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά των παιδιών!
Παιδιά όλων των ηλικιών αγαπούν να μεγαλώνουν μαζί με τα κατοικίδια τους. Τα κατοικίδια είναι σύντροφοι, πιστοί φίλοι που δίνουν χαρά, προσφέρουν παιχνίδια, ανιδιοτελή αγάπη & απύθμενο νοιάξιμο.
Δυστυχώς ωστόσο, ο κύκλος ζωής των ζώων είναι πολύ μικρότερος από τον ανθρώπινο. Για κάθε παιδί λοιπόν που έχει ένα κατοικίδιο ζώο, θα έρθει εκείνη η δύσκολη στιγμή της απώλειας & αποχωρισμού του αγαπημένου του φίλου. Το παιδί τότε θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα των συναισθημάτων εκείνων που συνοδεύουν μια απώλεια, όπως το συναίσθημα της θλίψης.
Για ένα παιδί, η θλίψη της απώλειας ενός κατοικίδιου ζώου βιώνεται τόσο βαθιά κι αληθινά, όπως η θλίψη που θα ένιωθε εάν έχανε οποιοδήποτε αγαπημένο του πρόσωπο. Συχνά επίσης, η απώλεια ενός κατοικίδιου είναι και και η πρώτη φορά που το παιδί βρίσκεται αντιμέτωπο με τον θάνατο & το πένθος .
Ωστόσο, σε αντίθεση με τους περισσότερους ενήλικες, τα παιδιά δυσκολεύονται να ρυθμίσουν το νευρικό τους σύστημα ,ώστε να διαχειριστούν τα δύσκολα συναισθήματα που αναδύονται.
Η θλίψη της απώλειας ενός κατοικίδιου συνοδεύεται από συναισθήματα θυμού, ενοχής, απόγνωσης, λύπης, κενού, λαχτάρας και στην περίπτωση των μικρότερων παιδιών, σύγχυσης και έλλειψη κατανόησης.
Ο γονέας καμιά φορά, ενέχεται να υποτιμήσει τον αντίκτυπο που έχει η απώλεια ενός κατοικίδιου στο παιδί του. Κάποιες φορές αυτός ο αντίκτυπος θα είναι μικρός σε ένταση και διάρκεια. Άλλες φορές όμως, μπορεί να είναι μεγαλύτερος και να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες.
Είναι σημαντικό για τους γονείς να γνωρίζουν πως η κατανόηση & η διαχείριση του θανάτου στα παιδιά, μεταβάλλεται σύμφωνα με τα αναπτυξιακά στάδια κάθε ηλικίας. Κάθε παιδί επίσης ,έχει τον δικό του τρόπο αντιμετώπισης της απώλειας. Μερικά παιδιά θα βιώσουν τη θλίψη σε κύματα που έρχονται και φεύγουν, ενώ κάποια άλλα θα φαίνεται αρχικά ότι δεν επηρεάζονται ,ωστόσο θα εκδηλώσουν αργότερα τα συναισθήματά τους.
Ακολουθούν μερικές πληροφορίες σχετικά με το πώς τα παιδιά βιώνουν την απώλεια & θλίψη, σε διαφορετικές αναπτυξιακά & χρονικά στιγμές της ζωής τους:
1. ΒΡΕΦΗ, ΝΗΠΙΑ &ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ:
- Τα βρέφη και τα πολύ μικρά παιδιά, είναι πολύ ευαίσθητα στα συναισθήματα των γύρω τους. Αισθάνονται την ένταση & δυσκολία των φροντιστών τους και μπορεί να εκδηλώσουν στοιχεία άγχους. Επιπλέον, τα νήπια & τα παιδιά προσχολικής ηλικίας αδυνατούν ακόμη να κατανοήσουν την κατάσταση μονιμότητας του θανάτου κι έτσι μπορεί να πιστεύουν πως το κατοικίδιό τους θα επιστρέψει. Για τον λόγο αυτό είναι πιθανές οι επανειλημμένες & συχνές ερωτήσεις τους, σχετικά με το τι συνέβη και πότε το ζώο θα επιστρέψει.
2. ΠΑΙΔΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ:
- Μέχρι την ηλικία των οχτώ ετών περίπου, τα παιδιά πλέον αρχίζουν να αποκτούν την αίσθηση ότι ο θάνατος αποτελεί μια μόνιμη κι αμετάβλητη κατάσταση. Όταν ένα κατοικίδιο πεθάνει ,αυτό μπορεί να προκαλέσει ένταση και φόβο για εναν επικείμενο θάνατο των αγαπημένων τους προσώπων.
Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά είναι ικανά να μιλούν για την απώλεια, χωρίς ωστόσο να συνειδητοποιούν τη θλίψη που συνδέεται με αυτή. Ενδέχεται επίσης να αισθανθούν φόβο και οτι ο κόσμος δεν αποτελεί ένα ασφαλές μέρος. Επιπλέον, παιδιά αυτής της ηλικίας χαρακτηρίζονται από τη δύναμη της «μαγικής σκέψης». Είναι δυνατόν δηλαδή να πιστεύουν ότι, με κάποιο τρόπο, είναι υπεύθυνα και προκάλεσαν τον θάνατο του αγαπημένου τους κατοικίδιου.
3. ΈΦΗΒΟΙ:
- Τα κατοικίδια για τους εφήβους μπορεί να είναι πολύ σημαντικά , ειδικά αυτή την αναπτυξιακή περιοδο όπου οι σχέσεις με τους συνομηλίκους είναι μεταβαλλόμενες
Και στην εφηβεία η απώλεια πιθανόν να επιφέρει μια δύσκολια στην έκφραση των συναισθημάτων. Οι έφηβοι μπορεί να αισθάνονται έντονη αμηχανία, καθώς το “εσωτερικό παιδι” τους διατυπώνει διαφορετικές ανάγκες από τον “έφηβο” τους.
ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ:
Οι γονείς ,καθολες τις ηλικιακές περιόδους, είναι πολύ σημαντικό να επικοινωνήσετε την απώλεια του κατοικίδιου σας με ανοιχτό και ειλικρινή τρόπο. Αποφύγετε να πείτε στο παιδί ότι το κατοικίδιό του «έφυγε». κάπου μακριά», καθώς αυτό μπορεί να ενισχύει την αγωνία & σύγχυση του. Η εμπιστοσύνη μεταξύ γονέα και παιδιού χτίζεται κάθε στιγμή. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να είσαστε αυθεντικοί με τα δικά σας συναισθήματα αλλά και με το γεγονός της απώλειας, προκειμένου να μην διαταραχτεί μελλοντικά αυτό το κομμάτι στη σχέση σας, όταν το παιδί κάποια στιγμή αντιληφθεί την αλήθεια.
Μιλήστε στο παιδί σας με φροντιστικό και συμπονετικό τρόπο. Επιβεβαιώστε το πως είναι εντάξει για εκείνο να νιώθει λύπη, θυμό ή σύγχυση για το θάνατο του αγαπημένου κατοικίδιού του. Δείξτε του πως είσαστε εκεί για εκείνο και για ό,τι χρειαστεί .
Ενθαρρύνετε το παιδί να κάνει όσες ερωτήσεις χρειάζεται και απαντήστε του με αγάπη και διαφάνεια. Μοιραστείτε μαζί του τα δικά σας συναισθήματα , εκφράζοντας του πως και εσείς αισθάνεστε λυπημένοι ή αναστατωμένοι με ό,τι συμβαίνει . Προσεγγίστε το με μια αγκαλιά, ένα χάδι. Και δώστε του τον χρόνο και χώρο που χρειάζεται, ώστε να ολοκληρώσει αυτή τη συναισθηματική διαδικασία με τον δικό του τρόπο.
Τέλος, διαβεβαιώστε το πως, όταν όλα αυτά τα συναισθήματα κάνουν τον κύκλο τους, το παιδί θα αισθάνεται όλο και καλύτερα. Μέχρι σταδιακά οι ρυθμοί της καθημερινότητας να επανέλθουν.
Η παρουσία των ζώων στη ζωή μας ,μας διδάσκει κάθε στιγμή απεριόριστα. Όσο καλύτερα συναισθηματικά προετοιμασμένος και σχετικά πληροφορημένος είναι ένας γονιός, η απώλεια ενός κατοικίδιου μπορεί ακόμη και αυτή την δύσκολη & ύστατη στιγμή να διδάξει πολλά ,αποτελώντας έναυσμα βαθιάς σύνδεσης και αγάπης !
Για περισσότερες πληροφορίες:
Αγγελίνα Κρίμπαλη
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια MSc, EAP, EAC, Certified Grief Educator
Founder of "OneiRoi" - Χώρος Οικογενειακής Ψυχοθεραπείας & Ψυχικού Τραύματος
website: www.oneiroi.gr
email: angelakrimbali@gmail.com
instagram : https://www.instagram.com/oneiroi_holistic/
κιν: +30 6936523899